کتاب «صد منزل دل»، شرح روان و آسان کتاب منازل السائرین خواجه عبدالله انصاری، نوشته حضرت آیت الله کمیلی خراسانی «حفظه الله» توسط انتشارات ذکرا به چاپ رسید. این کتاب از جدیدترین تألیفات این استاد عرفان و اخلاق حوزه علمیه است. پس از ارائه توضیحاتی در خصوص شناسنامه این کتاب به بیان برخی ویژگی‌های منحصر به فرد این اثر برای سالکان الی الله پرداخته می‌شود.
شناسنامه کتاب:
نام پدیدآور: محمدصالح کمیلی
سال چاپ اثر: ۱۳۹۹
تعداد صفحات: ۳۹۶ ص.
مشخصات نشر: تهران، انتشارات ذکرا
موضوع: تصوف، عرفان، نقد و تفسیر
شابک: ۵-۷۲۳۲۳۸-۶۰۰-۹۷۸
شماره کتابشناسی ملی: ۶۱۰۹۰۵۵
آدرس دفتر مرکزی: تهران،خیابان سهروردی شمالی، خیابان شهید قندی، کوچه یکم، پلاک ۸ ، تلفن ۰۲۱۸۶۰۴۵۷۸۰
دفاتر پخش مرکز فرهنگی هنری تحقیقاتی پویندگان انوار توحید: قم، تلفن تماس: ۰۲۵۳۷۸۴۷۷۲۳ تهران تماس در تهران: ۰۲۱۳۳۱۲۰۲۶۵؛ شماره تلفن همراه: ۰۹۱۹۸۲۱۸۸۲۷
جهت تهیه کتاب می توانید از طریق مرکز نشر انوار توحید و فروشگاه الکترونیکی پایگاه آیت الله کمیلی اقدام فرمائید.
ویژگی‌های کتاب صد منزل دل
کتاب منازل‌السائرین در عرفان عملی نظیر کتاب کفایه‌الاصول مرحوم آخوند خراسانی در علم اصول است. همان‌طور که هرکسی توانمند در شرح و تفصیل کتاب کفایه‌الاصول نیست هرکسی نیز نمی‌تواند شارح کتاب منازل‌السائرین باشد. به‌ویژه که این کتاب که شرح آن افزون بر توانمندی‌های علمی، شارحی توانمند در عرصه اخلاق و عرفان عملی را می‌طلبد که خود منازل این راه را طی کرده باشد.
مرحوم خواجه عبدالله انصاری که نگارش‌های ادبی ایشان زبانزد خاص و عام است در کتاب‌های منازل‌السائرین و صد‌میدان شاهکارهایی را خلق نموده که از هر دو مطالبی به فراخور در این اثر آمده است.
عارف بالله آیت‌الله کمیلی که بیش از چند دهه در محضر قلۀ توحید آیت الحق سید هاشم حداد منازل عملی را طی نموده با بیانی شیوا و آسان به شرح و تفصیل این منازل صدگانه برای شاگردان در جلسات سلوکی خویش پرداختند.
مرکز تحقیقاتی توحید که عهده‌دار حفظ و نشر آثار معظم‌له است با سفارش‌هایی از اطراف و اکناف مختلف بر تبدیل و پیاده کردن فایل‌های صوتی و تولید یک اثر پژوهشی ماندگار کتاب حاضر را با ویژگی‌های زیر به علاقه‌مندان مباحث عرفان عملی تقدیم می‌کند.
کتاب حاضر شامل نکاتی ناب و اصیل با تکیه بر آیات قران و کلمات معصومین «علیهم‌السلام» است که نحوۀ رفتارهای فردی-اجتماعی و حالات افراد را از ابتدایی‌ترین حالات سالک تا منتها درجۀ توحید و نحوۀ وصول به آن را به صورت موشکافانه با مثال‌هایی ساده بیان کرده است.
در این اثر شارح که خود از نفس قدسی عارفانه برخوردار است کلماتش ساده و دلنشین بوده و این ویژگی تأثیر به سزایی بر خواننده می‌گذارد.
به‌ویژه اگر به این مهم رهنمون شوند که آیت‌الله کمیلی بقیه‌الحداد و حداد‌البقیه است. ایشان که از شاگردان مکتب عرفان نجف و از مجتهدین آن دیار بوده سعی نموده معارف حقۀ شیعه را که در کلمات عرفا و فلاسفه با کلمات و اصطلاحات غامض و پیچیده بیان شده به زبانی ساده بیان نمایند.
مهم‌ترین ویژگی صد منزل دل
مهم‌ترین ویژگی این شرح تعبد و تقید شارح بر حفظ صبغۀ عرفان عملی در همۀ منازل و همۀ فقرات و سطور است. تأکید ایشان بر عرفان عملی و حفظ این ویژگی در سیر اثر تا آنجاست که در برخی از منازل و مقامات که قافیۀ لفظ از بیان قاصر است عبارات خواجه به سمت ادبیات عرفان نظری پیش می‌رود ولیکن در همین مواضع هم با وفاداری به اصالت عرفان عملی این‌گونه فقرات و عبارات را نیز در کمال سادگی و پختگی از نقطه‌نظر سلوکی و در دایرۀ عرفان عملی تبیین و تشریح کرده‌اند.
نکتۀ مهم دیگر در رابطه با این اثر، القایی بودن مطالب آن است که اهمیت و اثرگذاری آن را برای خوانندگان محترم دوچندان می‌کند. شارح گران‌قدر علیرغم آنکه متن کتاب منازل‌السائرین را مبنای بیان مطالب خویش در تشریح منازل عرفانی قرار داده‌اند اما در موارد فراوانی با توجه به اقتضای نفوس افراد حاضر در جلسات و واردات باطنی، خود را از تقید پایبندی به متن رها نموده و در افقی بالاتر یافت وجدانی خویش را تشریح نموده‌اند.
این نکته و مواردی که تأویل گونه در کتاب تبیین شده یکی از مهم‌ترین وجوه افتراق این اثر با سایر شروح مطرح منازل‌السائرین بوده و انتظار آن می‌رود که ارائۀ آن به صورت اثر قلمی و در قالب کتابی مدون نیز منشأ آثار عمیق در باطن خواننده باشد.
در صد منزل دل، سنگینی بسیاری از عبارات خواجه با شرحی شیوا و قابل فهم تبیین شده که پیچیدگی بسیاری از عبارات را برطرف نموده و اشراقی روان را از سوی استاد به خواننده منتقل می‌کند تا مشتاقان معارف توحیدی با هر درجه از علم بتوانند آن را فهم نموده و در پیشرفت خود در مسیر توحید از آن بهره ببرند. چه اینکه برخی جزوات و تک‌نگاره‌ها نیز متناسب با جلسات معظم‌له توسط واحد محصولات پژوهشی-سلوکی تهیه و توزیع شده و می‌شود و آثار عملی نیز بر آن مترتب بوده است.
مباحث این کتاب بدین قرار است:
۱- مقدمه شارح
۲- مقدمه
۳- قسم البدایات شامل باب‌های (الیقظه، باب التوبه، المحاسبه، الانابه، التفکر، التذکر، الاعتصام، الفرار، الریاضه،السماع)
۴- قسم الابواب شامل باب‌های (الحزن، الخوف، الاشفاق، الخشوع،الاخبات، الزهد، الورع، التبتل، الرغبه)
۵- قسم المعاملات شامل باب‌های ( الرعایه، المراقبه، الحرمه، الاخلاص، التهذب، الاستقامه، التوکل، التفویض، الثقه، التسلیم)
