درس اخلاق آداب نماز حضرت آیت الله محمد صالحی کمیلی خراسانی با حضور شاگردان و علاقهمندان آشنایی به معارف اسلامی در مسجد سلماسی قم برگزار شد.(جلسه نهم)
آیتالله کمیلی خراسانی در درس اخلاق آداب نماز این هفته با اشاره به بیانات امام خمینی (ره) در فصل ششم کتاب شریف آداب الصلاه مبنی بر اینکه رعایت کردن آداب قلبی نماز و سایر عبادات باعث گشوده شدن ابواب و اسرار نماز میشود، عنوان کرد: سالکین راه خدا باید جدیت کنند که عباداتشان از روی نشاط، انبساط خاطر و بهجت قلب باشد و از کسالت در وقت عبادات پرهیز کنند.
وی اظهار کرد: در نماز بحث اتصال قلبی به خداست و نماز باید باحال خوش و روحانی ادا شود؛ زیرا خداوند به دل بندگان خود توجه دارد و ناظر این مطلب است که چقدر بندگان او را در دل خود یاد میکنند.
وی افزود: ظاهر اعمال انسان حکایت از باطن او میکند، برخی از افراد میخواهند خود را اصلاح کنند ولی فقط اهل تظاهر هستند ولی امام (ره) در این کتاب شریف موضوع بحث را میبرند روی سالکینی که شب و روز و هم و غم خود را تکامل روحی و قلبی خود قرار دادهاند.
وی گفت: انسان باید در وقت نماز از خستگی و کسالت به دور باشد و بهترین اوقات خود را به این فریضه الهی اختصاص دهد؛ زیرا قلب انسان دارای حالات مختلفی از جمله قبض، بسط، صعود، خستگی و … است و سالکینی که دارای استاد و برنامه سیر و سلوک هستند میتوانند بهترین زمان را برای عبادت خود انتخاب کنند.
این استاد عرفانی عملی اضافه کرد: اگر بتوانیم خود را به نماز اول وقت عادت دهیم و نماز را بر هر کاری مقدم بداریم و صرفاً از روی عادت نماز نخوانیم و با خود یادآور شویم که شاید این آخرین نماز ما باشد.
وی بیان کرد: انگیزه عبادات ما نباید از روی عادت باشد و اگر انسان نفس را در حالت خستگی به عبادت مجبور کند آثار سویی همچون تنفر و انزجار از نماز را در پی دارد و ممکن است استمرار آن باعث انصراف کامل از عبادات شود و از چنین نمازی نورانیت قلبی حاصل نمیشود.
وی تصریح کرد: عبادت ظاهری باید در قلب شما نقش ببندد و اگر نماز امروز ما با نماز دیروز تفاوتی نداشته باشد نمیتواند تحولی در ما ایجاد کند و همه معانی توحیدی و سلوکی در باطن است و اگر به باطن قلب خود توجه نکنیم در مسیر رشد و تعالی قرار نمیگیریم.
آیتالله کمیلی افزود: نماز اهل نفاق، نماز با کسالت است و چنین فردی متوجه اهداف نماز نیست و اگر انفاقی هم میکند از روی ریا بوده و ارزشی ندارد.
وی تأکید کرد: یکی از مواردی که در سیر و سلوک الی الله باید رعایت شود وسیله ارفاق به نفس است ولی منظور از آن دوست داشتن نفس و انجام خواستههای نفسانی نیست بلکه منظور این است که در عباداتی همچون روزهداری، تهجد شبانه و … ارفاق به نفس داشته و رعایت بدن را بنماید.
وی ادامه داد: وقتی میبینید که نفس و قلب شما نشاط دارد هرچه میتوانید عبادت کنید و یاد خدا را بجا آورید ولی اگر قلب شما فاقد نشاط است به آن فشار نیاورید و او را رها کنید. پس ارفاق به بدن یک مسئله لازمی است که اهل سیر و سلوک باید رعایت کنند تا از واجبات خود بازنمانند.
این استاد عرفانی عملی بیان کرد: برای موفقیت در سلوک انسان باید اشتغال بیش از حد خود را کاهش دهد و با کمی استراحت و خلوت روحی بتواند افکار خود را در معانی بلند توحیدی متمرکز نماید، چنانکه آیتالله العظمی میرزا جواد آقا ملکی تبریزی که از اساتید اخلاق امام خمینی (ره) بودند همه طلاب را در سه ماه پیش روی رجب، شعبان و رمضان به عبادت و شب زنده داری دعوت میکردند.
شایسته ذکر است درس اخلاق آیتالله کمیلی خراسانی پیرامون شرح دروس اخلاقی حضرت امام خمینی (ره) روزهای یکشنبه بعد از نماز مغرب و عشا در محل مسجد سلماسی واقع در شهر مقدس قم، خیابان ارم، کوچه سلماسی برگزار و حضور برای عموم علاقهمندان بلامانع است.